تقسيم ثنائي رئوس ثمانيه
ترتيبي علمي و منطقي ارائه شده است، در قالب يك نمودار، توسط ابن طيّب، كه شيوه دستيابي به رئوس ثمانيه علم را نشان مي‌دهد. روش ثنايي كه به نوعي مفيد انحصار است در منطق صوري.فرزند استاد حسيني (ره) نظريه جديدي در طبقه‌بندي «مبادي علم» توليد كرده بودند كه مرا نيز به جلسه تبيين آن دعوت كردند. در انتهاي جلسه پيشنهاد دادند همه نظرياتي كه در اين رابطه وجود دارد را جمع كنيم و در جلسه‌اي ديگر بررسي نماييم، تا مقايسه‌اي با نظريه پيشنهادي ايشان انجام شده و برتري نظريه جديد ديده شود. گشتم و هر چه از نظريات مبادي علم توانستم بيابم جمع كردم.
رئوس ثمانيه را جداگانه و در نموداري مستقل ارائه كردم، ولي استدلال بر آن را در منبعي ديگر يافتم، استدلالي كه به روش ثنايي در منطق صوري صورت پذيرفته است، با تمام نقص‌ها و ايراداتش. روش ثنايي بايد با تقسيم به نقيضين پيش برود كه در اين نمونه خاص در تمام مراحل مراعات نشده. نويسنده، كتاب را بمثابه يك شيء مركّب در نظر گرفته كه براي شناخت آن يا «اسم» يا «خود» آن ذكر مي‌گردد. خود شيء نيز مشتمل بر دو قسم: ذات و لوازم ذات است. ذات پيش از ايجاد شيء همان علّت فاعلي تلقّي شده كه نويسنده كتاب است و پس از ايجاد در دو قسم ماده و صورت متجلّي مي‌شود. ماده نزديك، رتبه كتاب است و ماده دور همان نسبت كتاب. صورت نزديك نيز غرض و صورت دور، منفعت و سود كتاب يا علم. لوازم نيز اگر كمّي باشد همان ابواب كتاب و اگر كيفي، مي‌شود شيوه آموزش كتاب. قبول كردن اين تقسيم ثنايي كمي دشوار است، اما در هر صورت تلاشي‌ست كه صورت پذيرفته، در حقيقت استدلال بر مطلبي استقرايي و احصايي‌ست. چنين استدلال‌هايي معمولاً مملوّ از صعوبت و انطباق‌ناپذيري‌ست.
