1.‏ قمه‏زني چيست؟

 

قمه‏زني مراسمي است كه در بعضي شهرستان‏ها و بلاد شيعي و توسط برخي از عزاداران امام‏حسين‏× اجرا مي‏شود و در تأسي به

مجروح و شهيد شدن سيدالشهدا‏× و شهيدان ‏كربلا و به‏عنوان اظهار آمادگي براي خون دادن و سر باختن در راه امام حسين‏×

انجام ‏مي‏گيرد شرکت کنندگان در اين مراسم، صبح زودِ روز عاشورا، با پوشيدن لباس سفيد و بلندي همچون كفن، بصورت دسته‏جمعي قمه

بر سر مي‏زنند و خون، از سر بر صورت و لباس سفيد جاري مي‏شود.‏ بعضي‏هم براي قمه زني نذر مي‏كنند، برخي هم

چنين نذري را دربارة كودكان خردسال انجام ‏مي‏دهند و بر سرِ آنان تيغ مي‏زنند، تا از محل آن خون جاري گردد.‏

در اينجا به توصيف صحنه هايي از دستة قمه‏زني در شهر کاظمين به نقل از کتاب تراژدي کربلا مي پردازيم:‏

روز عاشورا در بيشتر شهرها و روستاهاي عراق، روز حزن و اندوه و سوگ است.‏ ديدگان اشکبار و رنگ سياه پرچم‏ها و

چهره‏هاي خاک آلود، در همه جا به چشم مي خورد؛ تنها کفن‏هاي قمه زنان به رنگ سفيد و با لکه هايي از

خون ديده مي شود.‏ مرداني که شعار «فداييان حسين» را بر کفن‏ها نگاشته، قمه، شمشير و يا خنجري بر دستان گرفته و

بر سرهاي تراشيده خود زخم‏هايي گاه بسيار عميق و شديد وارد مي‏آورند.‏ دستة بيضوي شکل آنها با عبور از خيابان اصلي کاظمين

به حرم وارد مي شود.‏.‏.‏ عزاداران با رسيدن به حرم کاظمين، با حماسة بسيار فرياد «حيدر.‏.‏.‏ حيدر» سر مي دهند و با

هر ضربة طبل و نواي شيپور، ضربه‏اي بر فرق سر مي‏زنند.‏ گاه اين ضربه‏ها چنان شديد است که فرق سر را شکافته

و خون بسياري از آن جاري مي سازد.‏ در برخي موارد نيز افراد از هوش رفته و بر زمين مي‏افتند و يا

از شدت ضربه ها جان مي دهند.‏.‏.‏

گروه سرشکافته و خون‏آلود قمه‏زنان، چنان منظرة دهشتناکي پديد مي‏آورند که وحشت و اندوه، سراسر وجود تماشاچيان را فرا مي‏گيرد.‏.‏.‏

خون، با نخستين ضربه فوران مي زند؛ اما گاه برخي آنچنان به شور و هيجان مي‏آيند که ضربه‏هاي محکمي بر سر فرود

آورده و خون بيشتري از سر خود جاري مي سازند.‏ برخي نيز با سطح قمه بر سر ضربه مي‏زنند تا خطر کمتري

برايشان داشته باشد.‏ قمه‏زنان بلافاصله پس از پايان مراسم به حمام‏هاي عمومي رفته و پس از مداواي زخم‏هايشان به شيوه‏اي سنتي، خود

را شسته و بهبود مي‏يابند.‏ آماده‏سازي قمه‏ها و کفن‏ها و گروه‏هاي موزيک و ديگر لوازم مورد نياز، بر عهدة هيئت‏هاي عزاداري است.‏

جمع‏آوري کمک‏هاي مردمي و دادن مبلغي به شاعر، نوحه‏خوان، سخنران و ديگر مخارج نيز برعهدة هيئت‏ها است.‏»

قمه‏زني نيز مثل شبيه‏خواني، از دير باز مورد اختلاف نظر علما و پيروان و مقلدين آنان بوده و به استفتاء و افتاء

مبني بر جواز يا عدم جواز آن مي‏پرداخته‏اند.‏